KALP KAPAĞINIZI AÇIK TUTUN!

Yapılan bilgilendirmede, bu kapakların temel işlevinin dolaşan kan akımının rahatça ve doğru yönde ilerlemesini sağlamak olduğu ifade edilerek, “Bir kapak hastalandığı ya da hasar gördüğü takdirde meydana gelen olumsuzluklar kapak hastalıklarıdır. Bunlar kalp kapağı darlıkları ve kalp kapağı yetersizlikleridir. Kapağın tam olarak açılamadığında kan akımının tıkanmasına kapak darlığı, kapağın kan akımı geçtikten sonra tam olarak kapanamaması ve bir miktar kan akımının geldiği odacığa geri kaçması durumuna kapak yetersizliği adı verilir. Bazen aynı kapakta hem darlık, hem de yetmezlik bir arada olabilir: mitral darlığı ve yetmezliği gibi. Ancak bu durumda genellikle ya darlık, ya da yetmezlik ön plandadır.” denildi.

KAPAK HASTALIKLARI NEDENLERİ

Uzmanlar tarafından yapılan bilgilendirmede, kapak hastalıklarının nedenleri şu şekilde sıralandı:

Doğumsal kapak hastalıkları: Doğumsal olarak bu kapaklarda yapısal bozukluk olur, şekil bozuklukları, darlıklar veya 3 yaprakçık yerine 2 yaprakçıktan oluşma şeklinde olabilir. Sık görülen aort kapağın 3 yaprakçık yerine 2 yaprakçıktan oluşmasıdır. Bunun sonucu olarak aort kapağı ne yeterli açılabilir (darlık) ne de yeterli kapanabilir (yetmezlik).

Sonradan gelişen kapak hastalıkları: Bir takım hastalıklar normal olan kapaklarda hasar oluşturarak yapısal bozukluklara ve bunun sonucu olarak da darlık ve/veya yetmezliğe neden olurlar.

Akut eklem romatizması: Çocuk yaşlarda geçirilen ve hastanın çoğunlukla hatırlayamayabildiği akut eklem romatizmasının kalp kapaklarını da (bazen kalp zarını ve kasını da tutabilir) etkilemesi ile oluşur. Bu hastalık hassas kişilerde çoğunlukla A grubu beta hemolitik streptekok denilen bir bakterinin oluşturduğu boğaz infeksiyonunu takiben eklemlerde iltihap (ağrı, şişlik, kızarıklık) ile karakterizedir. Hastaların bir kısmında kalp de etkilenir. Ancak kalbin etkilendiği durumlarda kapak ile ilgili şikayetler çoğunlukla 20-40'lı yaşlarda ortaya çıkar. Romatizmal kapak hastalığından çoğunlukla birden fazla kapak hastalanır . En çok mitral kapak ve aort kapağı etkilenir.

Romatizmal kalp hastalığı toplum bilincinin ve sağlık düzeyinin yüksek olduğu gelişmiş ülkelerde nadir görülürken, diğer ülkelerde hala ciddi bir sağlık problemidir. Ülkemizde de kapak hastalıklarının önemli bir nedenidir.

Endokardit: Kalbin iç zarının iltihaplanmasıdır. Cerrahi müdahaleler, diş çekimleri, damardan uyuşturucu kullanımı vs gibi durumlarda kana karışan bakterilerin kapaklara hasar vermesi ile oluşur. Önceden kapak hastalığı olanlarda endokardit gelişme olasılığı daha yüksektir. Onun için kapak veya doğumsal kalp hastalığı olanlara bu gibi cerrahi müdahaleler öncesinde koruma amaçlı antibiyotik verilir .

Mitral valv prolapsusu: Mitral kapak gevşek yapıda olup, mitral yetmezliğinin özellikle gelişmiş ülkelerde önemli bir nedenidir.

Kapak hastalıklarına neden olan diğer nedenler: koroner arter hastalığı, hipertansiyon, kalp krizi, bağ dokusu hastalıkları, travmalar , kardiyomiyopati, kapak üstünde bulunan aort anevrizması, ilerleyen yaşla kapaklarda kalsiyum birikmesi (kireçlenme) gibi.

KALP HASTALIKLARINDA ŞİKAYETLER

Şikayetlerin ve tedavilerin kapaktan kapağa değişiklik gösterdiği uzman doktorlar tarafından belirtilerek, “Fakat burada tüm kapaklar için geçerli bazı noktaları belirtmek gerekir. Kapak hastalığı başlangıç safhasında iken, yani oluşturduğu darlık veya yetmezliğin hafif olduğu durumlarda, hiç bir şikayete neden olmazlar. Bu safhada muayene veya bazı laboratuar tetkikleri ile tanınabilirler. Yine bu aşamada herhangi bir tedaviye de genelde gerek görülmez.” şeklinde bilgilendirildi.

SAĞLIK KONTROLLERİ ÖNEMLİDİR

Bütün kapak hastalıklarının zamanla artmaya eğilimli olduğuna dikkat çekilerek, “Yani darlık veya yetmezlik aylar ve yıllar geçtikçe artar, dolayısıyla günün birinde ciddi problem ve şikayetlere neden olabilir. Ancak bazen olayın ilerleme hızı oldukça yavaş olabilir ve hasta yaşadığı sürece şikayet oluşturmayabilir, dolayısı ile tedavi gerekmeyebilir. Bazen ise yavaş seyreden ilerleme hızı bazı durumların gelişmesi ile birdenbire hızlanabilir ve aniden ciddi şikayetler ortaya çıkabilir. Endokardit veya eklem romatizmasının nüksü buna örnek olarak verilebilir. Onun için eklem romatizması geçiren hastalara nüksü önlemek için belli bir yaşa kadar antibiyotik koruması önerilir. İlerleme hızının çok yavaş olduğu durumlarda şikayetler çok ileri evrede ortaya çıkabilir, onun için şikayet olmasa da sağlık kontrolleri önemlidir. Kapak hastalığı şikâyet oluşturacak kadar önemli hale geldiğinde, bazı şikâyetlerin, hepsinde ortak olduğunu görebiliriz: halsizlik, çabuk yorulma, çarpıntı, nefes darlığı önceleri yoğun eforla gelir. Ancak olay ilerledikçe hafif eforlarla ve hatta istirahatte de olmaya başlar. Kapak hastalığı olan kişilerin çoğu fazla bir tedavi almadan sadece düzenli muayene ve ekokardiyografi kontrolleri altında yıllarca sorunsuz bir yaşam sürmektedirler.” denildi.

BAŞLICA TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Kalp kapak hastalıklarında başlıca tedavi yöntemleri ile ilgili şu bilgiler verildi:

İlaçlar: Bazı hastalarda şikayetleri azaltmak amacıyla birtakım ilaçlar kullanılmaktadır. Bunlar kalbin ritmini düzenlemek amacıyla verilen ilaçlar, vücutta biriken sıvının atılımı için idrar söktürücüler ve kalbin iş yükünü azaltmak için verilen bazı damar genişleticilerdir.

Balon tedavisi: Özellikle mitral darlığı ve pulmoner darlığı olan hastalarda uygulanan ameliyat dışı bir tedavi seçeneğidir.

Perkütan kapak tamirleri ve kapak yerleştirmeleri: Son yıllarda mitral ve triküspit yetersizliğinde uygulanan kapak tamirleri, aort darlığında uygulanan perkütan kapak yerleştirme işlemleri ameliyatın riskli bulunduğu hastalarda yüz güldürücü sonuçlar göstermekte ve popülerlik kazanmaktadır.

Kapak cerrahisi: Kapak hastalığının neden olduğu darlık ya da yetersizlik şiddetliyse gerekebilmektedir. Bazı durumlarda hastanın çok fazla şikayeti olmasa da ameliyat önerilebilir. Kapak cerrahisi hastanın şikayetlerinin azaltılmasına ve normal bir yaşam sürmesine önemli katkı sağlamaktadır.