AYGUN: DOMATESTE İHRACAT SERTİFİKASINDA USÜLSÜZLÜK MÜ VAR?

Türkiye’nin son dönemde Rusya ve Ukrayna’ya ihraç ettiği tonlarca domates ve çileğin “tehlikeli tarım haşeresi, güve” barındırdığı, ya da “zirai atık ve insan sağlığına zararlı kalıntılar içerdiği” gerekçesiyle iade edilmesinin ardından gözler ihracat yapan firmaların Bakanlıktan aldığı “Bitki Sağlık Sertifikası”na çevrildi. CHP Tekirdağ Milletvekili ve Ziraat Yüksek Mühendisi Dr. İlhami Özcan Aygun,  17 Mayıs 2019 tarihinde kapsamlı bir araştırma önergesi verdi.
“TÜRKİYE’NİN PRESTİJİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLENİYOR”
Aygun, son dönemde Rusya ve Ukrayna’ya ihraç edilen çilek ve domateslerin “tehlikeli haşere ya da zirai ilaç kalıntısı” içerdiği gerekçesiyle Türkiye’ye geri gönderilmesi üzerine TBMM’de konunun araştırılması için 17 Mayıs 2019 tarihinde Araştırma Önergesi verdi. Aygun, “Hem üreticimizi zor durumda bırakan, hem de dünya pazarlarında Türkiye’nin prestijini olumsuz yönde etkileyen bu gelişmelerin kapsamlı olarak araştırılması gerekmektedir” dedi.
“ULUSLARARASI GEÇERLİLİĞİ OLAN BİR BELGEDİR”
Sebze ve meyve ihracatı yapılabilmesi için Bitki Sağlık Sertifikası alınması gerektiğine işaret eden Aygun, “Ayrıca Zirai Karantina Servisi tarafından yapılan işlemlerin ardından ihraç edilen ürünlerin yüklendiği yerde kontrolör tarafından hijyenik denetimleri yapılmaktadır.  Tarım ve Orman Bakanlığı’nca verilen belge, uluslararası geçerliliği olan belgedir. Bu belgenin ihracat sırasında gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Bu sertifika, gıda güvenliği açısından büyük önem taşımaktadır” diye konuştu.
TÜRKİYE’YE İADE EDİLDİ
Aygun, Rusya Tarım Ürünleri Denetim Ajansı’nın (Rosselhoznador), “Türkiye’den gelen meyve ve sebzelerin bitki sağlığı kalitesinin düşmesinden endişe duydukları ve geçen yıl Türkiye’den getirilen sebze ve meyvelerde 1945 kez Rusya’nın karantina listesinde yer alan tarım zararlısı bulunduğu” yönünde açıklama yaptığına işaret etti. Aygun, şu bilgileri verdi: “Rusya Nisan ve Mayıs ayında Türkiye’den aldığı 43 ton çileği “Kaliforniya çiçek tripsi” ve 39.5 ton domatesi de “Güney Amerika güvesi” bulundurduğu gerekçesiyle iade etti. Aynı şekilde Mayıs ayında Ukrayna’ya ihraç edilen 38 ton domates, Güney Afrika güvesi içerdiği ve hijyen standartlarına uymadığı gerekçesiyle Türkiye’ye uyarı yazısı yazılarak iade edilmiştir. Ukrayna’nın Nisan ayında da 15 ton domatesi aynı gerekçeyle iade ettiği dikkate alındığında, ortada ciddi bir sıkıntı olduğu görülmektedir. Tarım ve Orman Bakanlığı’nca verilen Bitki Sağlık Sertifikası, uluslararası geçerliliği olan belgedir. Bu belgenin ihracat sırasında gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Bu sertifika, gıda güvenliği açısından büyük önem taşımaktadır. Yaşanan olaylar, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın denetiminde yürüyen sebze ve meyve ihracat zincirinde sıkıntı olduğunu ortaya koymaktadır” ifadelerine yer verdi.
RUSYA VE UKRAYNA’NIN İADE ETTİĞİ ÜRÜNLER, TÜRKİYE’DE Mİ SATILDI?
Aygun, Bitkisel Gıda ve Yemin İhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Yönetmeliği’ne göre, ihracattan geri gönderilen domates ve çilekten numune alınması, tüketim tarihi geçmiş, çürümüş, kokuşmuş ya da bozulmuş olanların yurda alınmaması gerektiğinin altını çizdi. “Rusya ve Ukrayna’dan dönen sebze ve meyveler için yapılan işlemler, Türk halkının gıda güvenliği açısından da önemlidir. Bu ürünlerin denetimi yapıldı mı? Hangi koşullarda iç piyasaya verildi” diye soran Aygun, konunun incelenmesi gerektiğini kaydetti. Aygun, sebze ve meyvede ihracat öncesi denetim eksikliklerinin ayrıntılı olarak incelenmesinin Türk tarımı için elzem olduğunu vurguladı.