BEYİN TÜMÖRLERİ VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Tümörün vücutta olmaması gereken bir yerde oluşan bir doku ya da herhangi bir dokunun olması gereken yerde kontrolsüz büyümesi anlamına geldiğini belirten Op. Dr. Ferdi Özkaya, “Bu tanıma göre vücudumuzda çok da fazla önemsemediğimiz yağ bezeleri ve et benleri de tümör kavramına girebilir. Ancak her tümör öldürücü olmasa da beyin tümörlerinde beyin dokusunun istisnai bir durumu vardır. İyi huylu tümörler de beyin kafatası içinde kapalı bir odada yer aldığından öldürücü olabiliyor. Bu nedenle beyin tümörlerinin tümü öldürücü olmasa da mutlaka kontrol altında tutulmalı ve doğru müdahale edilmedir.” dedi.

BEYİN TÜMÖRLERİNİN ÇEŞİTLERİ

Beyin tümörlerinin birincil (primary) ve ikincil (secondary) olarak ikiye ayrıldığını kaydeden Özkaya, “Beyinde oluşan birincil tümörler kötü huylu (habis, kanserli) veya iyi huylu (kanserli olmayan) tümör olabilir. İkincil beyin tümörleri ise vücudun başka bir noktasında ortaya çıkan kanserli hücrelerin beyine sıçramasıyla görülür.Beyin tümörü her yaştan insanda görülebilir ve bu tümörlerin neden oluştuğu tam olarak bilinmemektedir.Beyin tümörü belirtileri, tümörün büyüklüğüne ve beynin hangi bölgesinde olduğuna bağlı olarak değişmekle birlikte en sık görülen beyin tümörü belirtileri baş ağrısı, bacak ve kollarda uyuşma, hafıza sorunları ve denge problemleridir.” ifadelerini kullandı.

BEYİN TÜMÖRÜ BELİRTİLERİ

Beyin tümörü belirtilerinin beyin tümörünün teşhisinde çok önemli role sahip olduğuna vurgu yapan Op. Dr. Özkaya, “İyi ya da kötü huylu beyin tümörleri belli bir büyüklüğe ulaştıkları zaman kafa içinde basınç artışına neden olur. Buna bağlı olarak da beyni bir tarafa doğru itebilir ya da beynin dokusu ya da sinirlerini işgal edip fonksiyonlarını bozabilirler. Beyin tümörü belirtileri kafa içi basıncının artması ile seyreder.  Kafa basıncının artması da bazı belirtiler ile anlaşılabilir. Eğer baş ağrısı, Apati (haraket ve mimiklerde yavaşlama) bulantı, kusma, epilepsi nöbetleri, tümörün beyinde yerleştiği yere göre vücudunuzun bazı bölgelerinde güçsüzlük, kişilik bozuklukları ve bazı yeteneklerinizde (hesap yapma, yazı yazma gibi) bozulma beyin tümörünün belirtileri sayılır. Beyin tümörünün belirtilerinden biri de hormonal bozukluklar ve buna bağlı klinik semptomlardır. Örneğin erken puberte, el ve ayaklarda büyüme, menstrual siklus bozuklukları, hipertiroidi, kortizol yetmezliği veya fazlalığı gibi değişimlere dikkat etmek gerekir. Beyin tümörü belirtilerinden birini bile fark ettiğinizde mutlaka uzman bir doktora görünmelisiniz.” dedi.

BEYİN TÜMÖRÜ NEDEN VE NASIL OLUŞUR?

Beyin tümörlerinin nasıl oluştuğu ile ilgili iki önemli cevap verilebildiğini belirten Özkaya, şu bilgileri verdi: “İlki beynin kendi hücrelerinden gelişmesi diğeri ise başka bir bölgeden tümörün beyne sıçramasıdır. Eğer beyin tümörü kendi hücrelerinden gelişiyorsa benign (selim,iyi huylu)ve malign (habis, kötü huylu) olarak ikiye ayrılır. Beyin tümörünün toplumda görülme sıklığı 100 bin kişide 3-5 arasındadır. Sarı ırkta ve kadınlara oranla erkeklerde görüme oranı daha çoktur. Kadınlarda ise iyi huylu olan menenjiom daha çok görülür. Beyin tümörü hemen hemen her yaş aralığında görülür. Aynı zamanda beyin tümörleri yaşa göre farklılık gösterir. Örneğin; kötü huylu beyin tümörü daha çok çocuklarda ve 60 yaş üzerinde görülür. İyi huylu beyin tümörü ise geri kalan yaş aralıklarında daha sık karşılaşılır.

Beyin tümörünün nedenleri tam olarak bilinmese de aile öyküsünde beyaz ırk, erkek cinsiyet ve radyasyona maruz kalmak önemli risk faktörleri sayılıyor. Ayrıca cep telefonukullanımının da henüz kanıtlanmasa da beyin tümörü riskini etkilediği düşünülüyor.”

BEYİN TÜMÖRÜ NASIL ANLAŞILIR?

Beyin tümörü tanısı koyulan hastaların öncelikle bir beyin cerrahına (nöroşirürji uzmanı) gitmesi gerektiğini vurgulayan Özkaya,“Beyin tümörlerinin çoğunda öncelikli tedavi tümörün cerrahi girişimle ameliyat mikroskobu altında çıkarılmasıdır (mikro-cerrahi rezeksiyon). Bazı kritik tümörlerde bu çıkarma işleminde navigasyon, intraoperatif-MRI gibi yardımcı yöntemlerin yararı olabilir.
Bazı beyin tümörlerinin cerrahi yöntemle çıkarılmasında yarar bulunmamaktadır. Bu takdirde yine bir beyin ameliyatı olan "stereotaktik beyin biyopsisi" yapılması ve tümörün bu yolla cinsinin belirlenmesi hasta için daha az risk içermektedir.

Beyin tümörü ameliyatı sonrasında hastaların bir kısmına radyasyon (şua, ışın) tedavisi verilmektedir (radyoterapi). Beyin tümörlerinde bazen ameliyat ve radyoterapi sonrası ilaç tedavisi (kemoterapi) verilebilmektedir; ancak kemoterapinin klinik etkinliği nispeten daha azdır. Diğer tedavi yöntemleri ise deneysel aşamadadır.” ifadelerine yer verdi.

BEYİN TÜMÖRÜ TEDAVİSİ

Beyin tümörü tedavisinde en önemli kısımlardan birinin tedavinin kişiye özel olması gerektiğini kaydeden Özkaya, beyin tümörü tedavisi hakkında şu bilgileri verdi:  “Beyin tümörü tedavisinin amacı hastanın yaşam kalitesini bozmadan tümörle savaşmak ve yaşam ömrünü olabildiğince uzatmaktır. Beyin tümörü ameliyatında en önemli faktörler tümörün tip, yerleşim yeri, hastanın yaşı, genel durumu ve hastada operasyon kararını etkileyebilecek ek problemlerin olup olmamasıdır. Bu nedenle kişiye özel bir tedavi uygulanır ve başarı riski artar. Kötü huylu beyin tümörlerinin tedavisi genellikle cerrahi olarak yapılır. Beyin tümörü ameliyatına ek olarak bazen kemoterapikimi zaman radyoterapi bazen her ikisi ile kombine tedavi yapılır. Beyin tümörü ameliyatlarında en önemlisi ameliyatın beyin tümörlerinde uzman ekipler tarafından gerçekleştirilmesidir. Stereotaksik hedefleme sistemleri ile donatılan radyoterapi cihazları bir yandan beyin tümörü ameliyatının olası yan etkileri azaltırken tedavinin etkinliğini önemli ölçüde artırabilmektedir.

Beyin tümöründe cerrahi tedavi için iki seçenek var. Bunlar beyin biopsisi ya da mikrocerrahi yöntemidir.

Beyin biopsisi yönteminde derin yerleşimli olan ve kafa içi basınç artışına neden olmayan fakat tedavinin nasıl olacağını belirlemek için tümörün türünü öğrenmemiz gereken durumlarda biopsi yapılır. Buna göre tümöre yakın yerden açılan küçük bir delikten, tümörün 3 boyutlu koordinatları hesaplanır ve iğne yardımıyla alınır. Ortalama 1 gün sonra taburcu olunur.

Mikrocerrahi yöntemi ise tümörün tamamını çıkarmaya yönelik bir işlemdir. Mikrocerrahi yöntemi ile kafa iç basıncı düşürülür ve beyin tümörünün bölgesel etikleri sıfırlanabilir. Aynı zamanda Mikrocerrahi, beyin tümörü konuşmamızı, görmemizi ya da hareket etmemizi sağlayan bir bölgede ise ameliyat sırasında bu bölgelerin zarar görmemesini sağlar ve gelişebilecek riskleri en aza indirir. Bu nedenle beyin tümörü tedavisi için seçilen hastanenin ileri teknoloji kullanıyor olması oldukça önemlidir.”