DEPREM KONUSU (2)

 6 Şubat 23 Kahramanmaraş-Hatay depreminin üzerinden 2 yıl geçti. Devlet ve Halk olarak yaşananlardan ders aldığımızı, olası bir depreme karşı hazır olduğumuzu söylemek zor gibi gözüküyor. 2023 depremlerinde eleştirilerin merkezinde olan AFAD ve KIZILAY geçen sürede başkan değişikliği dışında yetersiz kaldığı konularda ne yaptı bilmiyoruz. Kalıcı deprem konutlarının teslimi konusunda bakan her konuşmasında süre tadilatı yapıyor, yeni tarih veriyor ama konutların tümü yazık ki bir türlü bitirilerek depremzedelere teslim edilemiyor.

    Deprem sonrası bilirkişilerin tespit ettiği inşaat hatalarına baktığımızda: Denetimden vazgeçme, denetim sorumluluğunun tümünü belediyelere verme gibi bir durum asla söz konusu olmamalıdır. Önerim, denetim; belediyelerin sadece denetim evrakının takibi yapacağı; şehir plancısı, mimar, inşaat, elektrik, makina, çevre ve jeofizik mühendisleri meslek odaları ile ilgili üniversite öğretim üyelerinden oluşturulacak yeni bir denetim kurumu tarafından yapılmasıdır. Denetim, inşaat öncesi planlama ve zemin etüdü sürecini de kapsamalıdır. İmar planların yapılması ve planlardaki revizyonlar da oluşturulacak yeni denetim kurumu tarafından mutlaka denetlenmelidir.

    Böylece planların belediyede mesleki bilgiye sahip olmayan başkan ve meclis üyelerinin parmak kaldırmasıyla kabul veya ret edilmesi sonucu şehirlere ihanet etmesi de önlenmiş olacaktır. Ben; Çerkezköy Belediye meclisinde ilçeye Müteahhit gelmiyor diye imar planında hiçbir önlem almadan Çerkezköy geneline kat artırımı ve parsellerde inşaat alanının %30 dan %40 çıkarılmasına yönelik tadilat yapıldığını biliyorum. Bu kararı alanlardan hayatta olanlar varsa; Çerkezköy e baksın ve eserleriyle övünebilirlerse, övünsünler.

   Ancak, bilinsin ki: Çerkezköy, Tekirdağ da, Trakya da değil, Avrupa da örnek gösterilebilecek bir kent olabilecekken belediye meclisinde yeterli mesleki bilgisi olmayan üyelerin plana yaptıkları ihanetlerle bakın ne hale getirildi. Denetim kurumunda imza atan herkes meslek odasıyla birlikte sorumlu olmalıdır. Denetim kurumunun onayında oybirliği şartı aranacaktır. Onaylanan plan Belediye Meclisinde kabul edildikten sonra parsel bazında değişikliklere izin verilmeyecektir. Belediye meclislerinde alınan kararı mahkemeler bozduğu takdirde kararda imzası olanlar bakanlıktan izin alınmadan yargılanmalıdır. İmar cezaları caydırıcı olması için artırılmalı, hapis cezası getirilmelidir. İmar cezalarına (para ve hapis) asla af olmamalıdır.

    Daha önceki yazılarımda Belediye başkanlara çağrı yaptım, sonuç alamadım. Şimdi T.B.B. Meclisi ve Çerkezköy Belediye Meclisi üyelerine aynı çağrıyı tekrarlamak istiyorum. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin İTÜ ile ortaklaşa geliştirip uyguladıkları Binalarda Hızlı Tarama İle Depreme Dayanıklılık Testini 1999 yılı öncesi yapılan binalardan başlamak üzere hemen uygulamaya geçilmesi gerekir. Önerdiğim Hızlı Tarama Uygulamasında süratle çok mesafe almak için aşağıdaki sıralamanın takip edilmesi faydalı olacaktır.

1-1999 yılı öncesinde yapılan tüm binalar için hızlı tarama testi uygulanarak güçlendirilmesi veya kentsel dönüşüm uygulamasına alınacak binalar tespit edilmelidir.                                                                2-Çerkezköy imar planı geneline (1989-1994 ) –( 1994-1999 )-( 2004-2009 ) dönemlerinde belediye meclisi tarafından alınan kat artırım kararı sonucu; çatılar açılarak yapılan kat ilaveleri tespit ve kontrol edilmeli, güçlendirilmesi veya kentsel dönüşüm uygulamasına alınacak binalar belirlenmelidir.

3- 2018 deki imar barışı düzenlemesinden faydalanarak yapı kayıt belgesi alan binalar kontrol edilmeli, güçlendirilmesi veya kentsel dönüşüm uygulamasına alınacaklar belirlenmelidir.

4-1999 sonrası yapılan tüm binalar için hızlı tarama testi uygulanarak güçlendirilme veya kentsel dönüşüm uygulamasına alınacak binalar tespit edilmelidir

BU NOKTADA ÖNERİM: 1-Hızlı tarama testinden güçlendirilme veya kentsel dönüşüme girme kararı çıkan binaların belediye arşivinden aldığı ruhsat ve ekleri çıkartılarak yapılan test sonucu ile karşılaştırılmalı. Binanın aldığı ruhsat ve eklerine uygunluğu ile yapılan yanlışlar, eksiklikler tespit edilmelidir. (projeye uygun çapta ve miktarda demir kullanıldığı, etriyelerde kullanılan demir çapları, aralık ölçülerinin projeye uygunluğu, kolon ve kiriş ölçülerinin projeye uygunluğu, onaylanan kalitede beton kullanıldığı)

2-Hızlı tarama testi sonuçları ile aldığı ruhsat ve eklerine aykırı uygulama tespit edilirse binanın güçlendirilmesi veya kentsel dönüşüm bedeli binanın Müteahhit i tarafından karşılanması sağlanmalıdır. Müteahhit bunu karşılamaktan kaçarsa masraf belediye tarafından karşılanmalı, Müteahhide rücu edilmelidir. Bu konuda Yargıtay ın emsal kararı da vardır. ‘Emsal Karar: Yargıtay 13.hukuk dairesi E.2019/4333, K:2020/2928, T:27.02.2020’” Dava Özeti: Müteahhit in ağır kusur veya hile ile ayıbı gizlenmesi ve bunun sonucu depremde binasında hasar oluşan hak sahipleri, süre ile bağlı olmaksızın Müteahhitten zararlarının tazminini isteyebilir. Müteahhidin hayatta olmaması durumunda ise mirasçılarına karşı bu talebi öne sürülebilir

   SON SÖZ: Sayın Başkanlar ve Meclis üyeleri; sözüm sizedir.

  Deprem değil binalar öldürür gerçeğine inanıyorsak; yaklaştığı bütün bilim insanlarınca kabul edilen Marmara depreminde en azından can kayıpları sayısını azaltmak elinizdedir. Daha çok vakit kaybetmeden kentlerimizde bina stoklarını hemen hızlı tarama testinden geçirmekle işe başlamanız gerekiyor. Hızlı tarama testi sonucu güçlendirilme veya kentsel dönüşüme girme kararı verilen binalarda: Müteahhidin ağır kusur veya hile ile ayıbını gizlediği tespit edilirse halkın zararının tazmini için üstünüze düşen görevi yapmalı ve halkın mağduriyetini gidermelisiniz. Sonra; rücu ettirmek için Müteahhidin peşine düşülebilirsiniz. Tekrar gibi olacak ama; hiç olmazsa bu defa, ama mutlaka çok geç olmadan ve tek bir canımızı kaybetmeden!.. LÜTFEN!...