ÖNLEM ALINMAYAN KAZALAR KADER OLAMAZ! (2)

Bu güne kadar çok sayıda can kaybı yaşadığımız bütün kazalarda yapılan hatalı uygulama ve ihmallerin görmezden gelerek takipsiz bırakılmasını hatırlayınca, acaba yine bir şeylerin üstü örtülecek mi diye düşünmeden duramıyorum. Kaza sonrası mikrofonlara konuşan enerji ve tabi kaynaklar bakanı kazada yönetim hatası olduğu gözüküyor dedikten sonra şirketin yabancı yöneticilerine ulaşılamadığından şikayet etmiş olması da cabası.

***

Yazılanlar ve ekranlarda gördüklerimize göre; ülkemiz bu güne kadar görmediğimiz boyutta bir çevre felaketiyle karşı karşıyadır. Siyanür sızıntısı Fırat nehrine ulaşırsa (ki ulaşması çok büyük  olasılık) sınırlarımızı aşan uluslararası büyük bir çevre felaketi olacaktır. Çevre Bakanının on gün sonra felaket bölgesine gitmemiş olması nasıl açıklanacak acaba? Çöpler Kompleks Madenini işleten Anagold Madenciliğin yüzde 80’i Kanadalı SSR Mining şirketine yüzde 20’si ise Çalık Grubuna aitmiş. Gündemdeki merak edilen soru: Çalık grubunun %20 hisseye nasıl sahip olduğu dur. Yani hisse alındıysa karşılığını nasıl ödemiştir? Ödeme belgeleri kamuoyuna açıklanmalıdır.

***

Proje 2008’de Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu raporu almış. 2014 ve 2021’de alınan ÇED raporlarıyla iki kez kapasite artışı yapılmış. Açık ocakları genişletip derinleştiren şirket 687 hektar olan maden sahasını yaklaşık 1746 hektara çıkarmıştır. Madende üretim 2010 yılında başlarken, ilk kapasite artırımı ile birlikte 2019’da siyanürlü üretimden 39 çeşit kimyasal + sülfürik asit + siyanürle üretime geçilmiş. Anagold, Ağustos 2023’te “ÇED gerekli değildir” kararıyla da maden sahası içindeki açık ocak alanına 5,83 hektarlık bir bölüm daha eklemek için yeniden onay almış. Alınan ÇED raporuna göre maden sahasında cevher üretimi 2027 yılına dek sürdürülecektir.

***

Siyanürlü maden işletmeciliği; orman alanlarının, tarım, mera alanlarının, su kaynakları ve havzalarının, yerleşme alanlarının tahribine yol açmaktadır. Tüm canlıların yaşama olanağını yok eden siyanürlü maden işletmeciliğine ilişkin projelerin, çevre ve insan sağlığı üzerinde geri dönüşü olmayan tahribatlara yol açtığını anlamak için daha nasıl felaketler yaşamamız gerekir bilmiyorum. Ortaya çıkan tahribat ve devam eden riskler göz önünde bulundurularak, ÇED gerekli değil kararının ve telafisi imkânsız zararlara neden olan kapasite arttırma işleminin iptal edilmesi ayrıca maden işletmesinin başka felaketler yaşamadan  geçici değil, sürekli kapatılması gerekir.

***

Gündemde tartışmaya açılan konu: İşletmenin kapasite arttırma kararı için gereken ÇED raporuna kimin onay verdiğidir. Zamanın Çevre ve Şehircilik ve İklim Değişikliği bakanının yerel seçimlerde İstanbul B.B. Başkan adayı olması tartışmayı daha da ilginç hale getiriyor. Konu hakkında açıklama yapan eski  bakan Murat KURUM un madenin kapasite arttırma kararlarında imzası olup olmadığını bilmiyorum. Ancak kelime oyunlarıyla algı operasyonu yapmaya çalıştığına göre madenin kapasite arttırma kararlarından en az birinde imzası olduğunu tahmin ediyorum. 

***

M. Kurum, Bakanlığının  kapasite arttırma kararı vermediğini söylüyor. Onu iddia eden yok zaten; merak edilen konu, kapasite arttırma kararı verilmesi için gerekli olan ÇED kararına  kimin onay verdiğidir. Eğer M. Kurum verdiyse asıl büyük tehlike tam da oradadır. Kendisi dünyanın en büyük ve en güzel şehirlerinden birinin yönetimine adaydır. Unutulmasın çılgın proje Kanal İstanbul şimdilik buzdolabında dır. Ancak demokles in kılıcı gibi İstanbul un başı üzerinde sallanmaktadır.

***

Yani İstanbul'un artık hata yapma şansı yoktur. Ayrıca Çevre Bakanlığı felaket sonrası geçici de olsa lisans iptaline gitti. Lisansız maden çalıştırma imkanı olmadığına göre: Algılarla kimse hedef saptırmaya çalışmasın. Cevap çok net, demek ki: Madenin kapasite arttırarak çalışması için Çevre Şehircilik ve İklim değişikliği Bakanlığının onayı şartmış. Başka soru yok!...

            Yazının devamı: “İşletmeye kesilen ceza“26.02.2024 Pazartesi günü yayımlanacaktır