YOLSUZLUK; BEKA SORUNU! (4)

Anlatmaya çalıştığım belediyelerde yapılan yolsuzlukların, tam olarak tespiti imkansız denecek kadar zordur. Yine de örnek olması açısından sayıştay ve müfettiş raporlarına yansımış, örnek olan yolsuzlukları aktarmaya çalışıyorum. Yazılarda hayali senaryoya dayalı hiçbir yolsuzluk hikayesine yer vermiyorum. Yolsuzluklarda çeşitliliğe ve ekonomik büyüklüğe bakıldığında; yargılanan ve hak ettiği cezayı alan başkan sayısının yok denecek kadar az olması, haramilerin çaldıklarını örtmek için değişik kurumların emekli personellerden aldıkları desteğin bir sonucudur. Şimdi de belediyelerde halkın çok karşılaştığı, hiç şaşırmadığı yolsuzluklardan bazılarını aktarmaya devam edelim.

Adrese Teslim İhaleler: Yaklaşık maliyeti 18 milyon 586 bin TL olan sözleşme bedeli 18 milyon 579 bin TL olan 33 aylık Güvenlik Hizmeti İhalesine 23 firma istekli olmuş. Bunlardan dördü ihaleye teklif sunmuş. İhaleye teklif sunan firmalardan biri evrakının fotokopi olması nedeniyle, ikincisi birim fiyat cetveli olmadığından, üçüncüsü ise ihale yasaklısı olduğundan değerlendirme dışı bırakılmış, belediyenin aşina olduğu firmanın teklifi geçerli teklif olarak kabul edilmiş ve ihale onun vermiş olduğu 18 milyon 579 bin 748 TL ile bu firmaya kalmış.

4734 sayılı kanunun 21/b maddesine göre yapılan ihaleler: Bu istisnai bir alım yöntemidir. Bu maddeye göre doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi idare tarafından önce den öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılması zorunlu olması halinde idarenin davet edeceği en az üç firma ile ilansız olarak yapılması öngörülmüştür. 21/b ye göre yapılan ihalelerde belediyelerin bu hizmetlerin alımlarının hemen tümünde “can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önce den öngörülemeyen”hangi durumlar olduğu anlaşılamamaktadır. Açık ihale ile 21/b kapsamında yapılan ihaleler karşılaştırılsa açık ihaledeki kırım oranlarının 21/b kapsamındaki ihalelerde düştüğü görülmektedir. Rekabet ortamı iyi oluşturulamadığı için bu yöntemle yapılan ihalede kamu zararının oluştuğu çok açıktır.

4734 sayılı kamu ihale kanunu 22/d maddesinegöre yapılan alımlar: Esasında bu madde de alımlar ihale olarak değil doğrudan temin olarak adlandırılıyor. Doğrudan temin yasanın izin verdiği limitler ve sınırlamalar içinde yapılmak zorundadır. Ancak sayıştay denetimi ile limitin aşıldığı belirlenmesine rağmen, belediyelere bu konuda herhangi bir yaptırım uygulanmamaktadır. Suistimale açık bir yöntem olduğu ortadadır. Başkanlara istediği esnaflardan istediği fiyattan mal temin etme imkanı veriyor. Örneğin 2023 yerel seçimlerin hemen öncesinde belediyenin birinin  tam 4,5 ton baklava hem de rayiç fiyatın iki katına alım yaptığı ortaya çıkmıştır. Denetimlerde bir başka belediyede mal alımı ile ilgili olarak; fatura, teklif verilmesinden 1 gün önce kesilmiş olup, satın almanın yasal prosedür uygulanmadan yapıldığı anlaşılmıştır. Eksiği tamamlamak için de sonradan toplanan teklifler rahatlık ve pişkinlikle dosyaya sonradan konmuştur.

***

Bütün bunların yanı sıra Belediyelerde; Büyük oranlarda kırım, Fahiş Fiyat ile Aynı Firmalara Verilen İhaleler, İhalede Danışıklı Dövüş, Belediye Meclis Üyelerine Dolaylı Yoldan Verilen İhaleler v.b, pek çok yöntemle haramilere kaynak aktarımı yapılırken, ayni yardım için alımı yapılan kuru gıda malzemelerinin teslim tutanakları, depoya giriş-çıkış kayıtlarını bulmak imkansız haldedir. Ayrıca kime, nerede ve ne zaman teslim edildiği belli değildir.Denetlenen bazı belediyelerde talep edilmesine  rağmen gerekli evraklar, belediye birimleri tarafından komisyona teslim edilmemiştir.  Bu durum denetimin şeffaf ve gerçekçi bir şekilde yapılmasını engellemiştir. Bütün bunlardan sonra  halkın seçim kampanyalarında seçmeni etkilemeye yönelik kampanyaların finansmanının hangi yöntemlerle sağlandığını görmesine rağmen hala haramilere aldanıp nasıl oy veriyor anlamıyorum. Acaba artık doymuştur, yapmaz diye mi düşünülüyor. Böyle düşünenler yanılıyor. Bir ata sözümüz; ”Alışmış, kudurmuştan beterdir” der. Doğruymuş, doymuyorlar

***

Son söz; Belediye başkanlarına önerim: Beytülmal a el sürmemeleri ve sürdürmemeleri dir. Belediyeye nasıl alnı açık başı dik olarak geldilerse yine o şekilde ayrılmaları dilerim. Kimsenin  çocuklarına yolsuzluk yapmış,kötü bir isim bırakarak ayrılmasını istemem. Bu gün belki para tatlı gelir babanın, annenin parayı nereden, nasıl bulduğu sorgulanmaz ama gün gelir çocuk, karşılaştığı sorulara cevap veremez, paranın kaynağını öğrenirse işte o zaman hesabını ebeveynlerine sormaya kalkar:“bize bunu nasıl yaptın”sorusunun cevabı ise asla verilemez.  . Allah ıslah etsin!...

Halk şairi Nazım HİKMET in bir şiirinden yaptığım alıntı ile yazıyı tamamlamak istiyorum.

Renk renk fener asmışlar kuru dallara,

Yalanları salmışlar yollara

Hepsinin de kuyruğu telli pullu,

Aldanıp aldanmamak işte mesele

Aldanmazsak : varız!

Aldanırsak: yok!